We spreken van een ‘valse start’ van de nacht wanneer je kindje na 45 minuten of een uur weer wakker wordt of de eerste uren na het inslapen frequent wakker wordt. Heel veel baby’s en peuters doen dit en het kan best voor wat frustraties zorgen bij ouders.
In deze blogpost analyseer ik waarom zo’n valse start zo vaak voorkomt, welke de oorzaken zijn en hoe we kunnen trachten ze te verhelpen.
Clustervoeden in de avond
Het is super normaal dat baby’s in de avond veel melk willen drinken. We noemen dit ‘clusteren’ en het komt zowel bij fles- als borstvoeding voor. Ik zie dat ouders vaak veronderstellen dat dit clusteren enkel hoort bij de eerste weken. Dat is echter niet zo. Sommige oudere baby’s hebben ’s avonds ook nog graag een clustermoment, alvorens ze een langer blokje slapen. Ook peuters kunnen dit hebben. Vaak gaat het vooral om de nood aan extra nabijheid om de dag een stukje te verwerken of we zien dit in periodes van grote ontwikkeling.
Als jouw kindje nood heeft aan een clustermoment, bv. om calorieën in te halen omdat ze overdag afgeleid of gescheiden zijn van jou of om extra nabijheid te tanken alvorens echt aan de nacht te starten, dan werkt het vaak niet om te kiezen voor een vroege bedtijd. Je kan overwegen om tijdelijk een clustermoment in het avondritueel te integreren en kijken of dit helpt. Geniet samen even van een langer voedingsmoment (bv. samen in de zetel), alvorens je je kindje in bed legt. Twijfel je over de melkvoedingen van je kindje? Neem dan contact op met een lactatiekundige of gespecialiseerde kinderdiëtist.
Het hoort bij de ontwikkeling
Soms zien we, ondanks allerlei dingen uitproberen, dat kindjes altijd een valse start hebben. Frequent ontwaken past bij de ontwikkeling van een jong kind. Soms lukt het simpelweg nog niet om een blokje te slapen zonder contact en dat is heel normaal. Soms is er wat onrust bij de start van de nacht door bv. veel prikkels die te verwerken waren.
In de praktijk zie ik dat de meeste baby’s hier uitgroeien tegen de peutertijd (zo rond 12-18 maanden). Al is het zeker de moeite om de veelvoorkomende oorzaken te bekijken en hiermee te gaan experimenteren.
Oorzaken?
De meest voorkomende oorzaken voor een valse start zijn:
– Ongemak: je kindje heeft ergens last van, bv. last van de darmen na starten met vaste voeding of je kindje heeft bv. reflux
– Bedtijd is te laat: het blokje tussen het laatste dutje en bedtijd is te lang
– Niet genoeg slaapdruk: je kindje heeft een langer wakker blokje nodig voor bedtijd of neemt teveel slaap gedurende de dag (te lange dutjes). Dit zien we vaak pas vanaf 9 a 10 maanden.
– Ontwikkelingssprong: tijdens een slaapprogressie kan je kindje tijdelijk last hebben van meer frequent ontwaken en dus ook valse starts
Aan de slag
Wil je graag gaan experimenteren om te kijken of je de valste start van je kleintje kan elimineren? Dan geef ik je hier enkele tips.
1. Start bij de basis
Bekijk eerst of je kindje last heeft van ongemak. Observeer het gedrag bij het ontwaken: zie je bijvoorbeeld een verkrampt gezichtje of andere signalen van ongemak en pijn?
Sluit uit of je kindje honger heeft. Niet elke baby heeft voldoende met een melkvoeding om de 3 uur, het is zelfs eerder uitzondering dan regel (zeker na 4 maanden wanneer de melkproductie aangestuurd wordt door het vraag- en aanbodsysteem). Ook bij flesvoeding is het zinvol om de totale melkinname even te bekijken. Elk kindje is anders: misschien drinkt je kindje liever frequent kleine flesjes bijvoorbeeld.
De voedingsinname van peuters kan erg variabel zijn. Het is dus ook super aannemelijk dat ze honger hebben. Twijfel je of je peuter ontwaakt o.w.v. honger? Dan kan je eens proberen om bij bedtijd een avondsnack aan te bieden (bv. appel/banaan/volkorenboterham met notenpasta of een havermoutje).
Bekijk ook de hechtingsnoden van je kleintje. Waren jullie de hele dag gescheiden? Zit je kindje in een periode van grote ontwikkeling of verandering? Gaat het om verlatingsangst? Dit zijn allemaal aanwijzingen dat je kindje even extra nood heeft aan nabijheid en contact. Hier aan tegemoetkomen gaat rust brengen bij je kindje. Zo kan je bv. je kindje gedurende de eerste slaapcyclus in je armen of naast je laten slapen, zodat je door de normale valse start heen bent.
2. Bekijk de wakkertijd
Twijfel je of de bedtijd van je kindje goed afgestemd is? Dan kan je vooral kijken naar het humeur en het gedrag van je kindje. Valt je kindje heel snel in slaap? Was je kindje overactief, humeurig, snel gefrustreerd,… voor bedtijd? Dan is dit misschien een indicatie van oververmoeidheid en dan kan je bekijken of een korter wakkerblokje voor bedtijd kan helpen.
Duurt de bedtijd van je kindje wat langer? Weet je niet zeker of ze wel moe genoeg zijn? Experimenteer dan eens met een langer wakkerblokje voor bedtijd of kort eens een dutje in. Zie je effect op de valse start?
3. Bekijk de slaapomgeving
Kijk goed of de slaapomgeving van je kindje voldoende afgestemd is op zijn noden. Is je kindje gevoelig voor licht of geluid? Kan witte ruis helpen of is het net storend voor jouw kind? Is er veel lawaai in huis? Is het voldoende donker of verkiest je kindje een nachtlichtje (kies dan voor een rood lampje)?
Kan je kindje slapen in een bedje, voelt het zich daar comfortabel? Soms kan het veranderen van de slaapopstelling de valse start elimineren. Kies bijvoorbeeld eens voor een vloerbed (of een matras op de grond) en kijk of dit de valse start verhelpt.
Indien je kindje wat ouder is en wanneer steeds dezelfde persoon de ontwaking opvangt, kan je indien mogelijk eens afwisselen met je partner. Wat als de ontwaking door je partner of op een andere manier dan de vertrouwelijke opgevangen wordt? Soms kan dit helpen!
Het wordt beter!
Wat ook de reden mag zijn voor de valse starts van je kleintje, ik weet hoe frustrerend ze zijn! Maar voor je het weet zijn ze weer voorbij, beloofd!
Ging jij succesvol aan de slag met de tips? Laat het me zeker weten!
Liefs
Hanne
