Samen slapen is een ‘hot topic’. Ouders die kiezen voor samen slapen krijgen uit veel hoeken kritiek: het zou gevaarlijk zijn, slechte gewoontes creëren en zelfs de ontwikkeling naar zelfstandigheid schaden. Stuk voor stuk zijn dit mythes, die een gebrek aan onderliggende kennis weerspiegelen. Samen slapen is een heel fijne optie voor ouders en kinderen die zo het meeste slaap verkrijgen. 

 

Veilig samen slapen: hoe doe je dat?

 

Samen slapen is de biologische norm en overal ter wereld slapen gezinnen samen met hun baby’s en kinderen. In onze Westerse wereld echter, is het extra van belang om veiligheidsvoorschriften in acht te nemen wanneer we onze baby bij ons in bed nemen. Deze voorschriften zijn van toepassing op baby’s tot minimaal 1 jaar en zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Wil je meer info over veilig samen slapen en al het onderzoek hier rond? Dan verwijs ik je graag door naar het boek ‘Veilig slapen met je baby’ van Dr. James McKenna.

 

Basisregels samen slapen:

 

1.      Kies voor een stevige matras (geen waterbed of memory foam) en laat geen spullen rondslingeren in het bed. Houd kussens, lakens, dekens en knuffels weg van je kindje. Zorg dat je kindje niet kan vastrollen in spleten of gaten. De veiligste optie is een matras in het midden op de vloer leggen (het grootste risico is vastrollen in spleten wanneer het bed niet op de grond ligt of tegen een muur staat). 

 

2.   Veilig samen slapen kan enkel in een rookvrij huishouden, wanneer er geen medicatie of alcohol gebruikt wordt.

 

3.    De baby is voldragen en verkeert in goede gezondheid.

 

4.    Kleed je baby niet te warm aan, een slaapzak is vaak niet nodig (jouw lichaamswarmte is voldoende). Ga nooit je baby inbakeren en samen slapen!

 

5.    De ouder verkeert in goede gezondheid, is alert en bereid veilig te handelen.

 

6.    Er wordt overdag en tijdens de nacht borstvoeding gegeven. Er wordt geslapen in maternele houding (tot dit niet meer haalbaar is, idealiter de hele babyleeftijd tot 1 jaar) en de baby ligt op de rug. Dekens worden weggehouden van het kindje, door bv. het deken vast te steken tussen je eigen benen. 

 

 

Extra overwegingen:

 

–    Een (jonge) baby deelt idealiter geen slaapoppervlak met een ouder kindje. Je kan in een familiebed ervoor kiezen om een aparte matras of bed vast te maken aan het ouderlijke bed zodat je oudere kindje daarin kan slapen. Wanneer is het wel veilig om het bed te delen met meerdere kindjes? Dit is een afweging die je persoonlijk kan maken. Experts adviseren dit niet te doen alvorens het jongste kindje 1 a 2 jaar oud is. 

 

–    De meest veilige optie is een borstvoedende moeder die samen slaapt in maternele houding met haar kind. Hoe jonger een baby, hoe belangrijker deze regel.

 

–       Geef je kunstvoeding, borstvoeding via fles of ben je niet de dragende ouder en wil je toch samen slapen met je kindje, dan is de eerste keuze om te kiezen voor een co-sleeper of vloerbed met aparte matras (samen slapen via apart oppervlak).

 

–    Heb je een kindje dat extra nabijheid nodig heeft (heel normaal) en waarbij slapen in een co-sleeper bv. (tijdelijk) niet lukt, dan kan je weloverwogen kiezen om alsnog samen te slapen (ook al ben je geen borstvoedende ouder). Zorg dan zeker dat de andere veiligheidsvoorwaarden strikt worden gevolgd en leg je kindje ook ter hoogte van de borst in maternele houding. Veilig samen slapen blijft dan de veiligste optie in vergelijking met uitgeput in een zetel in slaap vallen of elk halfuur gewekt worden omdat je kindje de slaap niet kan vinden in een bedje. 

 

Wat met veiligheid en het risico op wiegendood?

 

Ouders krijgen vaak de opmerking dat samen slapen risicovol is. Wanneer we de beperkte cijfers bekijken die er zijn, dan zien we duidelijk dat veilig samen slapen (rekening houdende met alle voorschriften en het uitsluiten van risicofactoren zoals vroeggeboorte of roken) een heel veilige optie is. Het meeste van het onderzoek dat er is maakt geen onderscheid tussen samen slapen op de zetel, onveilig samen slapen in bed of veilig samen slapen. Daarom zien we vaak sterk vertekende cijfers. Wil je een uitgebreid overzicht van cijfers en info? Check dan hoofdstuk 8 van ons boek ‘Zachte Nachten’ (Hanne Wils & Anouk Van Nuffel, 2024) of het boek ‘Veilig Slapen met je Baby’ (James Mckenna, 2021).

 

Helaas circuleren er nog steeds gevaarlijke adviezen om je baby koste wat kost in een eigen bedje te houden. Zo hoor ik nog al te vaak dat het advies wordt gegeven je baby in een ‘nestje’ te leggen in de co-sleeper voor meer geborgenheid. Dit is zeker geen veilige optie (er is verstikkingsgevaar, het oppervlak is te zacht en er is de kans op ‘rebreathing’) en in dat geval kies je dus beter voor veilig samen slapen in bed. Zo’n nestjes hebben trouwens allemaal een waarschuwing in hun handleiding om een baby er niet in te laten slapen zonder toezicht (wat het geval is tijdens de nacht, als je zelf slaapt).

Verder zien we ook massaal dat ouders samen met hun baby in de zetel (op de bank) of een (lounge)stoel slapen. Dat is echter ook zeer onveilig en opnieuw is het een veel betere optie om voorbereid en bedachtzaam veilig samen in bed te slapen.

 

Wat met slaap op verplaatsing of uit logeren?

 

Ouders die kiezen voor samen slapen, krijgen zo vaak het verwijt dat ze een slechte gewoonte hebben gecreëerd. Niets is minder waar. De ouders voelden een nood: zij het bij hun kind of bij zichzelf (allebei geworteld in hun biologie- dus allesbehalve vreemd) en hebben die nood beantwoord. Het samen slapen op zich heeft geen slechte gewoonte gecreëerd, het is een afstemming op de noden die er op een bepaald moment zijn. En die noden verdwijnen niet plots op verplaatsing of als je kind uit gaat logeren.

 

Er zijn verschillende opties in dat geval:

 

–       Slaapt je kindje overdag wel zelfstandig in een bedje of wil je hier naartoe werken? Dan lukt het misschien op verplaatsing of tijdens het logeren ook wel een nachtje zo.

 

–   Op verplaatsing kan je proberen een bed zo veilig mogelijk te maken om alsnog samen te slapen, door bijvoorbeeld een matras op de grond te leggen en daar samen met je kindje te slapen. Een ouder kindje kan ook veilig tussen de ouders in slapen.

 

–       Als je kindje uit gaat logeren, kies je liefst voor een persoon die je als ouder volledig vertrouwt. Ga op zoek naar een oppas die je kan volgen in je visie en die bereid is om ook veilig samen te slapen met jouw kindje. Goede communicatie en afspraken zijn belangrijk. Wacht als het kan tot je kindje minimaal 6 maanden oud is, 1 jaar is zelfs nog beter.

 

 

#wijslapensamen

en jij?